Waarom het model van Hersey en Blanchard achterhaald is

Inleiding tot situationeel leiderschap

Het situationeel leiderschap model

Het Hersey-Blanchard model is een van de meest bekende en gebruikte modellen voor situationeel leiderschap. Ontwikkeld door Paul Hersey en Ken Blanchard, richt dit model zich op het leiderschapsstijl aanpassen aan de specifieke situatie en de taakvolwassenheid van de medewerker. Het idee is dat er geen ‘one-size-fits-all’ benadering is voor leiderschap; in plaats daarvan moet de stijl van leidinggeven variëren afhankelijk van de omstandigheden en de behoeften van de medewerkers.

Het Hersey-Blanchard model: een overzicht

Het Hersey-Blanchard model is een situationeel leiderschapsmodel dat zich richt op het leiderschapsstijl aanpassen aan de specifieke situatie en de taakvolwassenheid van de medewerker. Het model onderscheidt vier niveaus van taakvolwassenheid: laag, gematigd, hoog en zeer hoog. Voor elk van deze niveaus is er een specifieke leiderschapsstijl die het meest effectief is. Deze stijlen variëren van taakgericht leiderschap met duidelijke instructies tot een meer ondersteunende leiderschapsstijl waarbij medewerkers zelfstandig taken kunnen uitvoeren.

Geschiedenis en ontwikkeling van het model

Het situationeel leiderschapsmodel werd in de jaren ‘70 ontwikkeld door Paul Hersey en Ken Blanchard. Het model is gebaseerd op het idee dat leiderschap geen vaste stijl is, maar dat het zich moet aanpassen aan de specifieke situatie. Sinds de introductie heeft het model veel aandacht gekregen en is het in tal van organisaties wereldwijd toegepast. Het benadrukt dat de meest effectieve leiderschapsstijl afhankelijk is van de context en de mate van bekwaamheid en betrokkenheid van de medewerkers. Ondanks de kritiek op het model, blijft het een belangrijk referentiepunt in de discussie over effectief leiderschap.

Wat is situationeel leiderschap?

Definitie en achtergrond

Situationeel leiderschap is een leiderschapsstijl die zich aanpast aan de specifieke situatie en de taakvolwassenheid van de medewerker. Dit concept werd ontwikkeld door Paul Hersey en Ken Blanchard en benadrukt dat de meest effectieve leiderschapsstijl afhankelijk is van de context en de mate van bekwaamheid en betrokkenheid van de medewerkers. Het doel is om de leiderschapsstijl aan te passen om zo de prestaties en motivatie van het team te optimaliseren.

Het belang van situationeel leiderschap in moderne organisaties

In de moderne werkomgeving is het essentieel om een flexibele en aanpasbare leiderschapsstijl te hanteren. Situationeel leiderschap biedt een raamwerk waarmee leiders hun stijl kunnen aanpassen aan de specifieke situatie en de behoeften van hun medewerkers. Dit aanpassingsvermogen kan leiden tot betere prestaties en een positieve werkomgeving. Door de leiderschapsstijl te variëren, kunnen managers effectiever inspelen op de dynamiek binnen hun team en de individuele behoeften van hun medewerkers, wat uiteindelijk resulteert in een meer gemotiveerd en productief team.

De Vier Leiderschapsstijlen

Instruerende, begeleidende, ondersteunende en delegerende stijlen

Het Hersey-Blanchard model onderscheidt vier leiderschapsstijlen: instrueren, coachen, ondersteunen en delegeren. Deze stijlen zijn ontworpen om te worden toegepast afhankelijk van de taakvolwassenheid van de medewerker. Bij een lage taakvolwassenheid is een instruerende stijl met gedetailleerde instructies het meest effectief. Naarmate de taakvolwassenheid toeneemt, verschuift de stijl naar een meer coachende stijl, gevolgd door een ondersteunende stijl, en uiteindelijk een delegerende leiderschapsstijl waarbij medewerkers zelfstandig kunnen werken. Het aanpassen van de leiderschapsstijl aan de situatie en de behoeften van de medewerkers is cruciaal voor betere prestaties en een effectieve samenwerking binnen het team.

Een Nieuwe Kijk op Situationeel Leiderschap

Situationeel leidinggeven is een leiderschapsmodel dat is ontwikkeld door Hersey en Blanchard. Het model benadrukt dat de stijl van leidinggeven afhankelijk is van de mate van bekwaamheid en de mate van betrokkenheid van de medewerker. Het model biedt vier verschillende leiderschapsstijlen die kunnen worden toegepast, afhankelijk van de situatie. De leiderschapsstijlen zijn: instrueren, coachen, ondersteunen, delegeren.

De Beperkingen van het Situationeel Leiderschapsmodel van Hersey en Blanchard

1. Te simplistisch: Het model hangt de leiderschapsstijl op van aan slechts twee variabelen: de motivatie (bereidwilligheid) en de bekwaamheid (expertise). Dit is een enorme versimpeling van de werkelijkheid.

2. Niet van deze tijd: Het model dateert uit het top down tijdperk van jaren 60 uit de vorige eeuw. Professionals van deze tijd beschikken vakinhoudelijk over meer expertise dan de manager. De manager van deze tijd stuurt op output. En zeg eens eerlijk, professionals die vakinhoudelijke over meer kennis beschikken, laten zich op taakniveau toch niet meer instrueren door hun manager?

3. Geen concrete tools: Het model is vaag, het biedt geen concrete handvatten voor managers om hun leiderschapsstijl effectief aan te passen aan verschillende situaties. Het blijft vaag zonder praktische tools of technieken om hun leiderschapsstijl aanpast aan de specifieke situatie en behoeften van teamleden.

4. Wetenschappelijk verwerpt het model:  Onderzoek (Ohia universiteit, 1966)  heeft geen aantoonbaar verband gevonden tussen de twee variabelen op de effectiviteit en motivatie van medewerkers.  ervan op de aan tussen  aan dat er geen bewijs is gevonden. Ook latere onderzoeken uit 83’, 86’, 87’, 96’ en 97″ hebben geen bewijs gevonden voor de effectiviteit van het model. Onderzoekers geven aan dat dit model beter niet in trainingsprogramma’s kan worden gebruikt. Echt waar! Maar nog altijd bieden de grote trainingsbureaus van Nederland dit situationeel leiderschapsmodel aan.

5. Systeem en teamontwikkeling buiten beschouwing: Het model richt zich voornamelijk op de relatie tussen de leidinggevende en individuele medewerkers. Het negeert echter de cruciale rol van teamdynamiek en het systeem van de organisatie.

De Moderne kijk op Situationeel Leiderschap: Focus op de Vier Leiderschapsstijlen en het Team

Bij TeamSpeling geloven we dat effectief leiderschap verder gaat dan ondersteunend gedrag en het simpelweg aanpassen van je stijl aan individuele medewerkers. Het gaat om het begrijpen en beïnvloeden van het hele team als een complex systeem.

Onze aanpak voor situationeel leiderschap is gebaseerd op drie pijlers

1. Systeemdenken: Wij stappen af van het klassieke situationeel leiderschapsmodel van Hersey en Blanchard. Dat model is te vaag, te simplistisch. Het doet gewoon niet recht aan de realiteit van vandaag. Wij zijn systeemdenkers. Wij zien een organisatie als een geheel dat is samengesteld uit kleinere, met elkaar samenhangende, op elkaar inwerkende componenten, bestaande uit teams en medewerkers. Daarom richt onze training situationeel leiderschap zich niet op individuele ondersteuning van medewerkers, maar op het geven van heldere instructies aan teamleden die in staat zijn zelfstandig te werken. Bij ons ligt de focus op de situationele ontwikkeling van teams binnen de context van een organisatie.

2. Teamfase ontwikkeling MT: Onze systeemgerichte benadering brengt ons daarom bij het teamontwikkelingsniveau van het MT zelf. Teams binnen een organisatie kunnen zich niet verder ontwikkelen dan het niveau waarop een MT zelf stagneert. Met andere woorden, de fases waarin teams zich binnen de organisatie bevinden zijn een spiegel voor het management team.

3. Teamontwikkeling: Met onze training situationeel leiderschap krijgt het management team meer dan alleen inzicht in modellen en tools voor leiding geven aan teams. Het management team gaat ook onderzoeken in welke teamfase men zelf bevindt. Zo worden de leidinggevende zich bewuster van de uitdagingen die men met elkaar aan moet gaan.

De TeamSpeling Aanpak: Situationeel Leiderschap 2.0

Onze training Situationeel Leiderschap biedt een moderne en integrale benadering van het situationeel leiderschap model. We leren managers niet alleen hoe ze hun leiderschapsstijl kunnen aanpassen aan het ontwikkelniveau van de diverse teams. Zoals:

• Het volkstuin teams,

• diverse soorten probleem teams,

• taakteams,

• zelfsturende teams en zelfs aan topteams!

Toepassing van het Hersey Blanchard model in de praktijk

Hoe je het model kunt gebruiken om je leiderschap te verbeteren

Het Hersey Blanchard model kan een waardevol hulpmiddel zijn om je leiderschap te verbeteren door je leiderschapsstijl aan te passen aan de specifieke situatie en de behoeften van je medewerkers. Hier zijn enkele stappen die je kunt nemen:

1. Beoordeel de situatie: Analyseer de situatie en de behoeften van je medewerkers. Begrijp hun taakvolwassenheid en bepaal welke leiderschapsstijl het meest geschikt is.

2. Kies de juiste leiderschapsstijl: Op basis van je beoordeling, kies je de leiderschapsstijl die het beste past bij de situatie. Dit kan variëren van een instruerende stijl met gedetailleerde instructies tot een meer ondersteunende stijl waarbij medewerkers zelfstandig kunnen werken.

3. Pas je leiderschapsstijl aan: Implementeer de gekozen leiderschapsstijl en pas deze aan de specifieke situatie en de behoeften van je medewerkers. Flexibiliteit is hierbij cruciaal.

4. Evalueer en verbeter: Evalueer regelmatig de effectiviteit van je leiderschapsstijl en maak aanpassingen waar nodig. Dit continue proces van evaluatie en verbetering helpt je om je leiderschapsvaardigheden te verfijnen en beter in te spelen op de veranderende behoeften van je team.

Door deze stappen te volgen, kun je je leiderschapsstijl effectief aanpassen en zo bijdragen aan een meer productieve en gemotiveerde werkomgeving.

Conclusie

Het model van Hersey en Blanchard heeft zijn waarde gehad, maar het is tijd voor een nieuwe aanpak van situationeel leiderschap. Een aanpak die rekening houdt met de complexiteit van teams, de invloed van het systeem en het belang van teamontwikkeling

Bij TeamSpeling helpen we je om deze nieuwe aanpak in de praktijk te brengen. Neem contact met ons op en ontdek hoe onze training “Situationeel Leiderschap” jouw managers kan helpen om succesvolle teams te bouwen en te leiden.

TeamSpeling

Ben je geïnteresseerd in een training Situationeel leiderschap van deze tijd? Neem dan contact met ons op via ons en wij helpen je graag via het aanvraagformulier!

TeamSpeling Blog

TeamSpeling heeft een eigen unieke formule en is niet te vergelijke met conventionele partijen. Bij ons gaan de teams altijd lachend in de leerstand. Dit maakt onze teamontwikkeling zeer efficiënt. Lees meer op onze homepage.

Interesse in onze teambuilding, trainingen of team coaching? Vul het in en wij nemen zo snel mogelijk contact op voor advies en een vrijblijvende offerte.